Jakie standardy powinien spełniać zbiornik na gnojówkę?

Stosowanie nawozów płynnych to popularna metoda zasilania użytków zielonych i upraw. Pozwala na wykorzystanie zgromadzonych w gospodarstwie odchodów zwierzęcych do dostarczania uprawianym roślinom znacznych ilości niezbędnego do wzrostu azotu, a także związków potasu, sodu, wapnia i magnezu. Rozprowadzana gnojówka lub gnojowica to niedrogie, a przy tym bardzo efektywne źródło składników pokarmowych dla upraw.

Wielką zaletą korzystania z powstających w gospodarstwie nawozów w formie płynnej jest również wyeliminowanie konieczności ich utylizacji. Ze względu na to, że nawozy tego typu są stosowane jedynie okresowo, a każde użycie wymaga ich sporej ilości, gospodarstwo musi być w stanie gromadzić je i przechowywać. Najlepszą metodą jest instalacja zbiornika na gnojówkę, w którym nawóz będzie magazynowany, a następnie pobierany. Zobaczmy, co jest ważne przy wyborze odpowiedniego zbiornika.

Dlaczego zbiorniki na gnojówkę są niezbędne?

Wszystkie składniki nawozów płynnych, które są zawarte w gnojówce lub gnojowicy to substancje, które mają znakomity wpływ na rozwój roślin uprawnych. Jednocześnie powinny one być dozowane rozważnie, ponieważ w nadmiarze mogą prowadzić do poważnego zanieczyszczenia gleby. Z tego względu wszystkie miejsca, gdzie są przechowywane nawozy – obornik, gnojowica lub gnojówka muszą być odpowiednio zabezpieczone. Obowiązujące przepisy wymagają budowy płyt obornikowych oraz instalacji zbiorników, które pozwolą na bezpiecznie magazynowanie nawozu.

Zgodnie z przepisami nawozy płynne można stosować jedynie w wyznaczonym czasie, od 1 marca do 30 listopada, a na obszarach szczególnie narażonych na odpływ azotu do zlewni, czyli tzw. OSN do 15 listopada. Okres ten dotyczy nawozów płynnych używanych na gruntach ornych, natomiast na pastwiskach i łąkach można ich używać do 15 sierpnia. Terminy te mają bezpośredni związek z panującymi warunkami pogodowymi. Ponadto nawozów płynnych nie wolno stosować, gdy na gruncie stoi woda, jest on pokryty śniegiem lub zamarznięty. Takie obostrzenia oznaczają, że używane do przechowywania zbiorniki muszą mieć określoną pojemność, dostosowaną do liczebności utrzymywanych stad. Przepisy zawierają bowiem wymóg, by w zbiornikach można było gromadzić odchody z przynajmniej 6 miesięcy hodowli.

Warto pamiętać, że obowiązujące regulacje nakładają obowiązek posiadania zbiorników na gnojówkę albo gnojowice oraz płyt obornikowych. Są nim objęte nie tylko największe gospodarstwa, ale z czasem również mniejsze. Na koniec 2020 roku obowiązek ten obejmie hodowlę mające powyżej 210 DJP (Dużych Jednostek Przeliczeniowych, odpowiadających jednej krowie o masie 500 kg i przeliczanej wg specjalnych współczynników także na inne gatunki zwierząt). Z końcem 2022 roku zbiorniki będą obowiązkowe w gospodarstwach mających od 40 do 209 DJP, a o od końca roku 2024 w gospodarstwach posiadających od 2 do 39 DJP.

Techniczne wymogi instalacji zbiornika na gnojówkę

Wszystkie zbiorniki przeznaczone do przechowywania nawozów płynnych muszą zapewniać odpowiednią szczelność i być przykryte. W przypadku zbiorników żelbetowych może to być pokrywa w postaci płyty.

Zbiorniki muszą być również usytuowane z zachowaniem właściwych odległości od innych obiektów. Zbiornik powinien być umieszczony przynajmniej 10 m od budynków, które są przeznaczone do pobytu ludzi i co najmniej 15 m od ich okien i drzwi. 15 m to również wymagana odległość od obiektów używanych do przechowywania produktów spożywczych oraz służących do przetwórstwa żywności.

Wymagana odległość od silosów i magazynów zboża, ziarna i pasz (w tym na kiszonki) wynosi 5 m. Zbiornik musi być również umieszczony 4 m od granicy działki.

Przy umieszczaniu zbiornika należy pamiętać o zachowaniu odpowiedniej głębokości i instalować zbiorniki poniżej głębokości przemarzania, czyli w zależności od lokalizacji na poziomie od 0,8 do 1,4 m.

Warto pamiętać, że zbiornik musi być wykonany z betonu, który zapewnia odpowiednią wytrzymałość i niską nasiąkliwość. Zaleca się, by płyta denna zbiornika miała grubość gwarantującą odporność na obciążenie związane z masą konstrukcji oraz zawartości. Grubość ścian powinna być uzależniona od pojemności i gwarantować odpowiednią wytrzymałość na możliwy napór zawartości. Płyta przykrywająca zbiornik musi mieć zamontowany właz rewizyjny oraz otwór pozwalający na wykonanie wentylacji.

Zbiorniki o pojemności do 25 m3 nie wymagają pozwolenia na budowę i mogą być instalowane w ramach zgłoszenia.